بررسی کارکرد فانتزی ؛همچون تمهیدی کلیشه شکن در داستان های برگزیده‌ی کودک و نوجوان پس از انقلاب اسلامی

Authors

Abstract:

کلیشه های جنسیتی باورهای قالبی مشترک فرهنگی درباره ی رفتارها ،فعالیت‌ها و صفات زنانه و مردانه هستند. در این کلیشه ها گروه های مردان و زنان با یکدیگر مقایسه می‌شوند و معمولا این ارزشیابی به تبعیض جنسی می‌انجامد. الگویابی جنسی از دوران کودکی آغاز می شود و کتاب‌های کودک و نوجوان در کنار دیگر ابزارهای جامعه‌پذیری، نقش چشمگیری در انتقال هنجارها و شکل دادن به هویت جنسی دارند. پژوهش‌های محققان نشان می‌دهد که در بخش عمده‌ای از داستان‌های واقع‌گرای کودک و نوجوان، تصویری که از دو جنس عرضه شده است،تبعیض آمیز است . در داستان‌های فانتزی عواملی همچون قراردادهای گونه‌ی ادبی ، جنس نویسنده ، تاریخ نگارش و میزان فانتاستیک بودن کنش ها و شخصیت ها بر میزان و نوع کلیشه‌ها تأثیر محسوسی دارند. در این مقاله کوشش شده است یکی از عوامل ، یعنی تأثیر فضای فانتزی و شخصیت‌های فانتاستیک بر میزان کلیشه‌ها، بررسی شود.بدین منظور تعدادی از فانتزی‌های برگزیده‌ی سه نهاد شناخته شده در حوزه-ی کودک و نوجوان، به عنوان پیکره‌ی پژوهش انتخاب و تحلیل شدند . یافته ی نهایی مقاله بر آن است که شدت و ضعف بازتاب کلیشه‌های جنسیتی رابطه‌ی مستقیمی با واقعیت و فرا‌واقعیت دارد. در داستان‌هایی که هیچ عنصر و پدیده‌ای از جهان واقع وجود ندارد، کلیشه‌ها دیده نمی‌شوند. در داستان‌هایی که از دو عالم فراتری و فروتری و شخصیت‌های فانتاستیک و انسانی ترکیب شده‌اند، کلیشه‌ها تنها در بخش غیر فانتزی دیده می‌شود و در نهایت در داستان‌هایی که غلبه با واقع‌گرایی است و عناصر و شخصیت‌های فانتاستیک محدود‌تری دیده می‌شود، کلیشه‌های جنسیتی پررنگ‌ترند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیمای کودکان کار در آثار داستانی کودک و نوجوان فارسی پس از انقلاب اسلامی

داستان‌های کودک و نوجوان، به طور عام و داستان‌های کودکان کار و خیابانی، به طور خاص، با فراهم آوردن زمینه و فضای تخیلی، به مخاطبان خود این امکان را می‌دهند تا ضمن هم‌ذات‌پنداری و همانندسازی با شخصیت‌های داستان، به وجهی خیالی، اما معرفت‌شناسانه، ماجراها و کشمکش‌های گاه ناخوشایند زندگی را نیز تجربه کنند و افق دیدشان را گسترش بخشند. از سویی، دقت‌نظر در شیوة تحلیل و جهت‌گیری‌های متون داستانی به مقول...

full text

فانتزی و شیوه‌های فانتزی‌سازی شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان

  فانتزی از ژانرهای کاربردی در ادبیات کودک و نوجوان است. مهم­ترین عامل کاربرد این نوع، تخیلی ­بودن و محال­ بودن امکان وقوع داستان در عالم واقعی است. فانتزی­ها به دو دسته­ی عام و مدرن تقسیم می­شوند؛ از نظر عناصر سازنده بهترین آثار برای فانتزی­سازی عام کتاب­های اسطوره­ای و حماسی هستند. شاهنامه­ی فردوسی به دلیل در برداشتن ماجراها و شخصیت­های استثنایی و درون­مایه­های مناسب، شرایط فانتزی‌سازی را دا...

full text

پژوهشی در بازنمایی خانواده در ادبیات کودک و نوجوان ( با تحلیل داستان های واقع گرای پس از انقلاب اسلامی )

خانواده نزدیک ترین نهاد اجتماعی به انسان است که نوع روابط اعضای آن با هیچ یک از نهادهای دیگر قابل مقایسه نیست . این نهاد پویا و مقاوم ، تحت تأثیر شرایط اجتماعی با دگرگونی هایی در شکل و محتوا در طـول تـاریخ بـه شکل امـروزی خـود رسیـده است . اکثریّت انسان ها از خانواده ی خاستگاه بـرمی خیزند و خود نیز خانواده ی فرزندزایی را بنا می کنند . بنابراین خانواده در تعـادل رفتـاری ، شکل گیری شخصیّت ، فـرهنگ ...

15 صفحه اول

کارکرد تلمیح در طنزسروده‌های معاصر پس از انقلاب اسلامی

کارکرد تلمیح در طنزسروده‌های معاصر پس از انقلاب اسلامی چکیده تلمیح که اشاره به داستان، مثل، آیه، حدیث و شعر است، نوعی پیوند میان مطالب اصلی و داستان و واقعه‌ای را بیان می‌کند. این شگرد ادبی، جنبۀ تشبیه یا استشهاد دارد و زیبایی کلام را می‌افزاید. با توجّه به این‌که تلمیح دربردارندۀ فرهنگ عامه و عقاید و رسوم گذشته است از دیرباز مورد توجّه شعرای ادب فارسی یوده است. تلمیح در بازآفرینی صحنه‌ها ضمن برا...

full text

فراز و فرودهای شعر کودک و شعر نوجوان ایران در سه دهه پس از انقلاب

نویسنده در مقالة حاضر وضعیت شعر کودک و شعر نوجوان ایران را در سه دهه پس از انقلاب توصیف و تحلیل می‌کند. محور برخی از پرسش‌ها، جریان‌های شعری، مختصات هر جریان، شرایط اجتماعی، شاعران مهم‌تر و شاعران جهت‌دهنده است و چارچوب آن نظری، تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. این مقاله نخستین اثری است که به این شکل به جریان‌ها، آثار و شاعران سه دهه پرداخته است. بررسی برخی از مختصات دهة شصت (انقلاب و دفاع مقدس، رش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  1- 26

publication date 2014-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023